زمانبدی رسیدگی به آکواریوم مرجانی حرفه‌ای

نویسنده: پژمان اسلامی

زمانبدی رسیدگی به آکواریوم مرجانی حرفه‌ای

یک افسانه دریایی یا واقعیت های آکواریوم های مرجانی


برنامه ریزی جهت رسیدگی به آکواریوم مهمترین و اساسی ترین اصل در نگهداری از یک آکواریوم بخصوص آکواریوم های آب شور مرجانی است. تنها نظارت اولیه و انجام نامنظم برخی از فرایند ها برای نگهداری از یک آکواریوم کافی نیست و لازم است برای این منظور به صورت دقیق برنامه ریزی کرده و تمامی داده ها و عملیات را تا جای ممکن ثبت و نگهداری نمایید.

بسیاری از ما تنها تصاویر زیبایی از آکواریوم های آکواریوم داران موفق را در فضای مجازی دیده ایم و همیشه خواهان داشتن آکواریومی مشابه تصاویر موجود هستیم. اما لازم است به تمامی مسائلی که در پشت پرده طراحی، راه اندازی و نگهداری از این آکواریوم ها وجود دارد هم توجه داشته باشیم تا بتوانیم یک آکواریوم موفق داشته باشیم.

یکی از بزرگترین مشکلاتی که حتی ممکن است گریبان بسیاری از آکواریوم داران موفق را بگیرد این است که آکواریوم آنها دچار سندرم آکواریوم کهنه می شود و بسیاری از این آکواریوم ها به تدریج رو به زوال رفته و با توجه به هزینه های بسیار زیادی که برای آنها شده است از بین خواهند رفت. با انجام مجموعه از رسیدگی های دوره ای می توان از وقوع سندرم آکواریوم کهنه به سادگی جلوگیری کرده و سرمایه گذاری خود را حفظ نمود.


در این مقاله می خواهیم به بررسی ها، رسیدگی ها و تست هایی که یک آکواریوم دار حرفه ای لازم است به صورت روزانه، هفتگی، هر دو هفته یکبار، هر ماه، هر چهار ماه یکبار و هر شش ماه یکبار انجام دهد بپردازیم و با ارائه جدول فعالیت های مربوطه و جداول مناسب برای ثبت داده های مختلف به شما در این راه کمک نماییم. ثبت و در اختیار داشتن این داده ها هم به شما و هم به ما در ارائه یک مشاوره مناسب کمک خواهد کرد تا بتوانید یک آکواریوم موفق داشته باشید و در کنار هم از آن لذت ببریم.

شاید این نوشته ها به نظر برخی از خوانندگان کمی عجیب به نظر برسد، بخصوص زمانی که از طرف تیم خانه آبزیان به این شکل مطرح می شود. اما ما باور داریم که تک تک افراد باید با دید باز و شناخت کامل نوع آکواریوم مورد نظر خود را برای نگهداری با توجه به وقت و بودجه ای که در اختیار دارند انتخاب کنند.


رسیدگی های روزانه

در این قسمت رسیدگی ها و اندازه گیری هایی که لازم است به صورت روزانه در یک آکواریوم مرجانی حرفه ای SPS انجام شود، آورده شده است.

چهار پارامتر آورده شده در جدول زیر لازم است به صورت روزانه مورد سنجش قرار گرفته و مقادیر آن با دقت در یک جدول مناسب با تاریخ ثبت شود. (سه پارامتر دما، شوری و pH در سیستم های حرفه ای اصولا توسط دستگاه های PLC یا IOT به صورت دائم مورد سنجش قرار گرفته و داده های آنها در هر لحظه ذخیره می شود و کاربر می تواند در هر لحظه نمودار تغییرات این پارامترها را مشاهده نماید.)

پارامتر ها دما شوری اسیدیته سختی
نام انگلیسی / نماد علمی TemperatureSalinitypHAlkalinity
واحد اندازه گیری Cppt-ppm
کمترین مقدار مجاز 24328.1115
بیشترین مقدار مجاز 26358.3140
مقدار بهینه 25348.2128

به صورت روزانه بهتر است وضعیت و رفتار تک تک آبزیان و عملکرد کلی تجهیزات آکواریوم مورد بررسی قرار بگیرد تا در صورت مشاهده هر گونه اختلال در عملکرد هر یک از تجهیزات و یا سلامت آبزیان، عملیات مناسب قبل از بروز هر گونه مشکل بر روی آب انجام شود.


دما

  • برای اندازه گیری این پارامتر در آکواریوم های مرجانی حرفه ای لازم است از یک دماسنج دقیق حداقل با دقت دهم درجه استفاده شود.
  • لازم است از تجهیزات مناسب برای گرم کردن و سرد کردن آب استفاده شود تا بیشترین میزان نوسان در دما در سردترین و گرمترین ساعت شبانه روز از ۰.۵ درجه بیشتر نشود.
  • متاسفانه دقت اندازه گیری و تنظیم این پارامتر توسط بسیاری از آکواریوم داران ایرانی نادیده گرفته می شود.
  • در صورتی که فقط از مرجان های SPS در آکواریوم خود استفاده می کنید دمای ۲۶ درجه و در صورتی که ترکیبی از مرجان های LPS و SPS را در آکواریوم خود دارید دمای ۲۵ درجه بهترین حالت ممکن خواهد بود.


دماسنج های آکواریومی ...

چگالی یا شوری

  • در آکواریوم های مرجانی حرفه ای از چگالی سنج های عقربه ای و شناور نمی توانید استفاده کنید و لازم است حتما از تجهیزات مناسب اندازه گیری شوری و یا چگالی سنج های نوری یا رفرکتومترهای چشمی و دیجیتال کمک بگیرید.
  • حتما از یک شیر شناور مناسب برای کنترل سطح آب در سامپ آکواریوم خود کمک بگیرید و به صورت دوره ای مخزن ذخیره آب شیرین و یا اتصالات و عملکرد آن را مورد بررسی قرار دهید.
  • در یک آکواریوم حرفه ای نباید میزان تغییرات شوری در هر ۲۴ ساعت بیشتر از یک هزارم s.g. باشد. عدم وجود تغییرات در میزان شوری از مهمترین پارامتر هایی نگهداری از آبزیان دریایی بخصوص مرجان ها است.
  • در آکواریوم های مرجانی SPS بهتر است میزان چگالی بر روی ۱.۰۲۶ تنظیم شود.

چگالی سنج و شوری سنج های آکواریومی ...


pH

  • برای اندازه گیری pH در آکواریوم های مرجانی لازم است از انواع دستگاه‌های سنجش pH الکترونیک و قلم‌هایی با کیفیت بالا استفاده شود.
  • در نظر داشته باشید که یک دستگاه دیجیتال سنجش pH زمانی می تواند به درستی کار کند که الکترود آن در شرایط مناسب نگهداری شود و در بازه های زمانی مشخص توسط محلول های کالیبراسیون مخصوص به دقت کالیبره شود.
  • در یک آکواریوم حرفه ای نباید میزان تغییرات pH بیشتر از ۰.۱ در ابتدای شروع فرایند روشنایی و یا در انتهای آن فرایند در آکواریوم شما باشد.
  • به راحتی می توان با کنترل مناسب مقدار سختی، دما، افزایش میزان گردش آب سطحی و اضافه کردن یک رفیجیوم به pH مناسب دست پیدا کرده و آن را در آکواریوم ثابت نگهدارید.

کیت تست pH و تستر های دیجیتال مربوطه ...

مکمل ها و بهبود دهنده های pH ...


سختی

  • مشخص کردن میزان مصرف کربنات ها (میزان کلی آنها با سختی یا Alkalinity سنجیده می شود) در یک آکواریوم مرجانی حرفه ای از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
  • در یک آکواریوم مرجانی با مصرف کم اندازه گیری روزانه این پارامتر لزومی ندارد و می توانید این کار را سه روز یکبار و یا حتی در برخی از موارد هفته ای یکبار هم انجام دهید.
  • در یک آکواریوم حرفه ای برای اندازه گیری این پارامتر لازم است از یک دستگاه فتومتریک مناسب به جای روش های تیتراسیون قدیمی استفاده شود.
  • با کمی تحقیق و بسته به شرایط مختلف لازم است میزان مشخصی برای سختی در آکواریوم خود در نظر بگیرید و با کمک سیستم های تزریق خودکار تلاش کنید همیشه مقدار این پارامتر را در حد مناسب ثابت نگهدارید.
  • در صورتی برای چند ماه توانستید به دقت میزان مصرف سختی و تزریق آن را در آکواریوم خود مشخص کنید و تغییر زیادی در اندازه گیری های روزانه مشاهده نکردید می توانید این پارامتر را نیز به صورت هفتگی اندازه گیری کنید.

کیت های تست و تست های مربوط به سختی ...

محلول ها و مکمل های افزایش سختی و قلیائیت ...



برای اندازه گیری تک تک این پارامتر ها بهتر است زمان خاصی در روز را مد نظر قرار دهید و همیشه در همان زمان اقدام به اندازه گیری و ثبت داده ها نمایید.

در صورتی که برای تنظیم یک پارامتر دچار مشکل شده اید بهتر است در دو یا سه زمان مشخص در روز آن را برای چند روز متوالی اندازه گیری و یادداشت کنید به این ترتیب بهتر می توانید دلیل بروز اختلال را در آکواریوم خود مشخص نمایید.

لازم است تمامی اندازه گیری های انجام شده به صورت دقیق به همراه تاریخ در جدول زیر ثبت شود. در حال حاضر تجهیزات و نرم افزار های بسیار زیادی وجود دارد که می توانند به صورت خودکار حداقل سه پارامتر دما، شوری و pH را در آب آکواریوم شما در هر لحظه اندازه گیری کرده و ثبت نمایند. از طرف دیگر به صورت دائم به شما امکان مشاهده نمودار تغییرات را خواهند داد.

نکته

شاید انجام روزانه تست سختی کمی زیاده روی به نظر برسد اما در آکواریوم هایی که هنوز به تعادل کامل از نظر میزان مصرف و تزریق روزانه نرسیده اند بهتر است این کار به صورت روزانه انجام شود. اما بعد از رسیدن به نقطه تعادل می توانید این کار را هر سه روز یکبار انجام دهید. اما توجه داشته باشید در صورتی که تغییر زیادی در میزان آبزیان و ساختار آکواریوم ایجاد کردید بهتر است این اندازه گیری را دوباره برای مدتی به صورت روزانه انجام دهید.


رسیدگی های هفتگی

در این قسمت رسیدگی ها و اندازه گیری هایی که لازم است به صورت هفتگی در یک آکواریوم مرجانی حرفه ای انجام شود، آورده شده است.

چهار پارامتر آورده شده در جدول زیر لازم است به صورت هفتگی و با دقت بالا مورد سنجش قرار گرفته و مقادیر آن با دقت در یک جدول مناسب با تاریخ ثبت شود.


پارامتر ها نیترات فسفات کلسیم منیزیم
نام انگلیسی / نماد علمی NO3/NitratePO4/PhosphateCa/CalciumMg/Magnesium
واحد اندازه گیری ppmppmppmppm
کمترین مقدار مجاز 00.014001250
بیشترین مقدار مجاز 50.044501350
مقدار بهینه کمتر از ۲0.024301280

نیترات و فسفات

یکی از چالش برانگیز ترین پارامتر ها برای اندازه گیری نیترات است و لازم است از تجهیزات مناسب برای اندازه گیری آن استفاده شود.

لطفا به نکات زیر توجه نمایید:
  • لازم است این دو پارامتر در یک آکواریوم مرجانی با مرجانی ها SPS با رنگ های درخشان و خاص نزدیک به صفر باشند.
  • روش های بسیار مختلفی برای کنترل این پارامترها توسط برندهای مختلف ارائه شده است اما در کنار روشی که شما انتخاب می کنید چند مورد زیر می تواند به شما در کاهش میزان نیترات و فسفات کمک کند.
  • ۱.استفاده از آب RO برای آب تبخیری و ساخت آب شور جهت تعویض آب البته باید هر چند وقت یکبار مقدار نیترات و فسفات آب خروجی RO را تست کنید تا از صفر بودن آن مطمئن شوید.
  • ۲.انجام مرتب تعویض آب به صورت هفتگی و یا حتی دو بار در هفته (البته توجه داشته باشید که کل میزان مجاز تعویض آب در هفته در حدود ۲۰ درصد حجم کلی آب آکواریوم شما است.)
  • ۳.شستن و یا تعویض مرتب فیلتر های فیزیکی ( وجود ذرات غذا و آلودگی های پروتئینی به شدت می تواند باعث افزایش میزان فسفات و نیترات در آب آکواریوم شود.)
  • ۴.استفاده از صخره های مصنوعی و یا طبیعی سفید شده که از عدم وجود هر گونه بقایای حیوانی در درون آن مطمئن شده باشید.
  • ۵.سیفون کردن و حذف دقیق فضولات و باقی مانده های غذا از کف آکواریوم.

کیت های تست و تست های مربوط به فسفات ...

کیت های تست و تست های مربوط به نیترات ...

کلسیم و منیزیم

این دو پارامتر به همراه کربنات ها (که با میزان سختی مورد سنجش قرار می گیرد) از جمله مهمترین مواد معدنی تشکیل دهنده ساختار های آهکی است که توسط مرجان ها و دیگر ارگانیسم های اسکلت ساز ساکن تپه های مرجانی مصرف می شود.

تنظیم دقیق این دو پارامتر و جلوگیری از عدم تغییر مقادیر این دو پارمتر در طول شبانه روز می تواند به رشد بهتر و کامل تر مرجان ها و همچنین کرولاین ها در آکواریوم شما کمک نماید.

به کمک روش بالینگ می توانید با کمی دقت در اندازه گیری ها مقادیر مورد نیاز آکواریوم خود را به سادگی مشخص کرده و در طول شبانه روز به کمک پمپ های تزریق خودکار به آکواریوم اضافه کنید.


تست کلسیم ...

محلول ها و مکمل های افزایش کلسیم ...


تست منیزیم ...

محلول ها و مکمل های افزایش منیزیم ...


کارهایی که لازم است به صورت هفتگی انجام شود
  • بررسی عملکرد و صحت کارکرد فیلتر اسمز معکوس RO
  • بررسی عملکرد پمپ تزریق، لوله کشی ها و مخازن نگهداری محلول
  • تعویض آب
  • نظافت و نمک زدایی سیم های برق
  • نظافت سیستم های نورپردازی و صفحه های محافظ آنها
  • تعویض کربن ها
  • شستشوی کامل کاپ اسکیمر
  • نظافت فیلتر های فیزیکی (بخصوص فیلتر های ساکس)

کارهایی که لازم است هر دو هفته یکبار انجام شود
  • تعویض مدیای فسفات گیر و سیلیکات گیر در صورت لزوم
  • سیفون کردن و به هم زدن بستر ماسه ای به همراه تعویض آب
  • نظافت و گردزدایی صخره ها
  • شستشوی گلوگاه اسکیمر

نکته

در صورت انجام دقیق تمامی موارد بالا بعد از چندین هفته آکواریوم شما به یک تعادل پایدار خواهد رسید که این موضوع را با بررسی پارامتر های تست شده می توانید مشخص کنید. در این شرایط می توانید تست ها را هر دو هفته یکبار انجام دهید. اما تا زمان رسیدن به تعادل کامل بهتر است این کار را به صورت هفتگی تکرار کنید.


رسیدگی های ماهیانه

در این قسمت رسیدگی ها و اندازه گیری هایی که لازم است به صورت ماهیانه در یک آکواریوم مرجانی حرفه ای انجام شود، آورده شده است.

پارامترهای آورده شده در جدول زیر لازم است به صورت ماهیانه و با دقت مورد سنجش قرار گرفته و مقادیر آن با دقت در یک جدول مناسب با تاریخ ثبت شود.

پارامتر ها آمونیاک نیتریت ید سیلیکات پتاسیم بور استرانسیم آهن مس
نام انگلیسی / نماد علمی NH3/AmmoniaNO2/NitriteI2/IodineSiO2/SilicaK/PotassiumB/BoronSr/StrontiumFe / IronCu/Cupper
واحد اندازه گیری ppmppmppmppmppmppmppmppmppm
کمترین مقدار مجاز 000.040.06370460.070.012
بیشترین مقدار مجاز 0.20.250.060.08390680.090.016
مقدار بهینه 000.050.07380570.080.014

آمونیاک و نیتریت

بهتر است در رابطه با این دو پارامتر به نکات زیر توجه داشته باشید

  • تا قبل از کامل شدن چرخه نیتروژن به صورت یک روز در میان این دو پارامتر آزمایش شده و در جدولی که در ادامه آورده شده است یادداشت شود.
  • این دو پارامتر همیشه باید در حد صفر و غیر قابل اندازه گیری باشند.
  • بعد از کامل شدن چرخه نیتروژن می توانید این دو پارامتر را هر دو یا چهار ماه یکبار اندازه گیری کرد.
  • در صورتی که تغییرات زیادی در ساختار دکوارسیون آکواریوم و یا فیلتراسیون آکواریوم ایجاد می کنید بهتر است از محلول های باکتری استفاده کرده و فردای آن روز مقدار این دو پارامتر را اندازه گیری نمایید.

محلول ها و مکمل های باکتریایی ...


کارهایی که لازم است به صورت ماهیانه انجام شود
  • تخلیه، شستشو و پر کردن تمامی مخازن و لوله های مربوط به تمامی محلول های تزریق شده به آکواریوم
  • کالیبره کردن تمامی الکترود ها و قلم هایی که از آنها به صورت دستی و یا خودکار در آکواریوم برای اندازه گیری پارامتر های مختلف استفاده می شود به غیر از دما.
  • نظافت و سیفون کردن کامل سامپ

کارهایی که لازم است هر فصل انجام شود
  • بررسی وضعیت منابع کربن جامد و تجدید کردن آنها (در صورتی که از این نوع از منابع کربن استفاده می کنید)
  • باز کردن و نظافت کامل پمپ گردش آب اصلی
  • حرص کردن و قلمه زدن مرجان هایی که بیش از حد رشد کرده اند.

کارهایی که لازم است هر ۶ ماه یکبار انجام شود
  • باز کردن و شستشوی کامل پروتئین اسکیمر و پمپ های موج ساز
  • تعویض مدیای کلسیم و منیزیم راکتورها (در صورتی که از آنها استفاده می کنید)

سنجش صحت تست آب آکواریوم

بسیار بسیار مهم است که حداقل به صورت سالیانه و حداکثر به صورت فصلی یک نمونه از آب آکواریوم خود را برای سنجش کامل به یکی از آزمایشگاه های معتبر جهت انجام تست دقیق ICP ارسال نمایید.

توجه داشته باشید که در همان لحظه نمونه برداری بهتر است تمامی پارامتر های آب آکواریوم خود را که امکان اندازه گیری آن وجود دارد، اندازه گیری کرده و در جداول ارائه شده یادداشت کنید. در این صورت بعد از دریافت نتایج تست ICP می توانید از صحت آزمایش هایی که بر روی آب آکواریوم خود انجام می دهید مطمئن شوید.

ممکن است به مرور زمان روش های اندازه گیری را به درستی و طبق دستورالعمل انجام ندهید و یا مواد و معرف هایی که برای اندازه گیری استفاده می کنید دچار تغییر ساختار شده باشند که این مقایسه می تواند موردی که شما به درستی قادر به اندازه گیری آن نیستید را برای شما مشخص نماید. در این صورت می توانید برای اصلاح ساختار اندازه گیری خود اقدامات لازم را انجام دهید.

نکات مهم برای انجام آزمایشات و نمونه برداری از آب

در زمان نمونه برداری آب برای ارسال به آزمایشگاه لازم است به نکات زیر توجه کنید:

  • ابتدا ظرف نمونه که بهتر است ظرف پلاستیکی مناسب و غیر شفاف باشد را در نظر بگیرید.
  • ظرف را به صورت کامل با آب RO شستشو دهید.
  • چندین بار ظرف را با آب آکواریوم خود پر کرده و آب آن را تخلیه کنید.
  • ظرف را در زیر آب به صورت کامل پر کرده و درب آن را در زیر آب به شکلی ببنید که هیچگونه حباب هوایی در داخل ظرف وجود نداشته باشد. این نکته به کم تر شدن میزان تغییر پارامتر های آب تا زمان رسیدن به آزمایشگاه کمک می کند.
  • ظرف را در محل تاریک و خنک نگهداری کنید.


با شما هستیم!

می توانید تمامی رسیدگی های هفتگی، ماهیانه و دوره ای آکواریوم خود و انجام آزمایشات آب را به تیم خانه آبزیان واگذار کرده و از آکواریوم خود لذت ببرید.

ثبت سفارش رسیدگی به آکواریوم ...


تنها با چند انتخاب ساده سفارش تست آب خود را ثبت کرده و نمونه های آب را برای تست به ما بسپارید

ثبت سفارش تست آب ...

تمامی جداول مورد نیاز برای ثبت داده های تست های آب در فایل PDF آماده شده که می توانید آن را دانلود کرده چاپ کنید و برای ثبت داده های آکواریوم خود از آن استفاده کنید.

دانلود فایل ثبت داده ها ...


مــــــوارد مـــرتــــبــــــط

کــلــمات کـلیــدی

نظـرات کاربـران

شما نیز می توانید نظر خود را در اینجا ثبت کنید.

متن نظر شما:
ثــــبــــت