استریل کننده های UV راهی برای کنترل جلبک ها و باکتری ها

یک استریل کننده یا فیلتر UV چه می کند

يک فیلتر یا ضدعفونی کننده UV برای کنترل بیماری ها به کار می رود و این کار را از طریق متوقف کردن انشار میکروارگانیسم ها از یک ماهی، مرجان و یا بی مهره به درون آب انجام می دهد. همچنین از این دستگاه می توان برای کنترل رشد جلبک های معلق نیز استفاده کرد. اگر این دستگاه به صورت مناسب استفاده شود میکروارگانیسم های شناور با نور UV کشته خواهند شد. به این نکته توجه داشته باشید که این میکرو ارگانیسم ها باید درون آبی باشند که به درون استریل کننده UV جریان می یابد و این دستگاه نمی تواند آنهایی را که به بدن ماهی ها می چسبند مثل ick در دوران بلوغ یا جلبک های چسبیده به صخره ها را از بین ببرد.

یک فیلتر UV چگونه کار می کند

یک فیلتر UV از یک لامپ فلورسنت با قابلیت تولید نور ماوراء بنفش استفاده می کند که می تواند نوری با طول موج ۲۵۴ نانو متر را تولید کند. آب حاوی باکتری و جلبک از اطراف لامپ عبور می کند و با نور UV پرتو افکنی می شود. وقتی این نور به درون باکتری و جلبک ها نفوذ می کند بر روی DNA آنها تاثیر گذاشته و مانع رشد و تکثیر آنها می شود.

چه عواملی بر روی کارایی فیلتر های UV تاثیر می گذارد

اندازه و نوع ارگانیسم

به صورت تئوری تشعشعات ماوراء بنفش می تواند ویروسها، باکتری ها، جلبک ها و تک یاخته ها را از بین ببرد. به طور کلی ارگانیسم های بزرگتر مثل تک یاخته ها به میزان اشعه بیشتری نسبت به ارگانیسم های کوچکتر مثل باکتری ها نیاز دارند. ولی در میان هر دسته نیز بر اساس نوع گونه مقاومت های متفاوتی در برابر اشعه UV وجود دارد. مثلا برخی از انواع باکتری های در مقابل این اشعه از خود مقاومت بیشتری نشان می دهند.

* این مقادیر کلی هستند. برخی از ارگانیسم ها در هر گروه ممکن است به تابش بیشتر یا کمتری نیاز داشته باشند.

قدرت لامپ

میزان نور UV تولید شده توسط یک لامپ به وات آن بستگی دارد. لامپی با وات بالاتر نور UV بیشتر تولید می کند. توانایایی تولید نور UV توسط لامپ فلورسنت به مرور زمان کاهش می یابد و عموماه بعد از ۶ ماه نیاز به تعویض دارد (اصولا عمر مفید هر لامپ بر حسب ساعت بر روی جعبه آن درج شده است شما می توانید عمر مفید لامپ را در آکواریوم خودتان با توجه به مدت زمانی که لامپ را روشن نگه می دارید محاسبه کنید). بهترین دما برای تولید نور UV 40 تا 44 درجه سانتی گراد است و دماهای پایین تر باعث کاهش تولید نور خواهد شد.

نفوذ نور UV

اگر نور UV نتواند به درون آب نفوذ کند، موثر نخواهد بود. هر چه آب کدورت بیشتری داشته باشد از میزان نفوذ نور کاسته خواهد شد. فیلتر UV باید بعد از فیلتر های فیزیکی و بیولوژیکی قرار بگیرد تا آب ورودی به آن تا حد ممکن زلال و شفاف باشد. شوری نیز روی نفوذ UV تاثیر گذار است و نور UV در آب شیرین بهتر از آب شور نفوذ می کند.

سرانجام تمیز بودن لامپ یا روکش نیز مهم است. اگر یک لایه از رسوبات معدنی روی لامپ یا روکش را بپوشاند، تمام یا قسمتی از نور مسدود خواهد شد. فاصله لامپ تا آب نیز بر کارایی آن موثر است. نور UV فقط در آب شوری که زلال و تمیز باشد تا عمق ۵ میلی متر می تواند نفوذ کند.

زمان تماس

هر چه زمان تماس آب با نور UV بیشتر باشد قدرت کشندگی UV بیشتر خواهد بود. زمان تماس که به آن زمان دوئل نیز می گویند به سرعت جریان آب بستگی دارد و هرچه سرعت جریان آب پایین تر باشد زمان تماس بیشتر خواهد بود. طول لامپ نیز بر روی زمان تماس موثر است، با داشتن لامپی طویل تر آب مدت زمان بیشتری با نور UV در تماس خواهد بود. عامل موثر دیگر زمان برگشت است (میزان زمان لازم برای آنکه تمام آب آکواریوم از استریل کننده UV عبور کند) و تا زمانی که آب استریل شده در هنگام خروج از فیلتر UV دائما با آب آکواریوم مخلوط می شود، استریل کردن تمام آب آکواریوم غیر ممکن خواهد بود. این کار فقط در صورتی قابل انجام است که تمام آب در یک زمان از آکواریوم خارج شده استریل شود و دوباره به آکواریوم باز گردد. این کار باعث استریل شدن کامل آب می شود ولی تمامی جانداران آکواریوم را نابود خواهد کرد!

محاسبه زمان بازگشت به صورت ریاضی بسیار پیچیده است ولی میزان تقریبی آنرا می توانید به وسیله فرمول زیر بدست آورید:

که h تعداد ساعت لازم برای یک دوره برگشت

V حجم آکواریوم بر حسب لیتر

v سرعت جریان آب بر حسب لیتر در ساعت درون فیلتر UV است

این محاسبات میزان ساعتی را که لازم در ۲۴ ساعت لامپ UV شما روشن باشد در صورتی که یک فیلتر UV متناسب با اندازه آکواریوم خود را انتخاب کرده باشید برای شما مشخص می کند.

دما

بهترین دما برای تولید نور UV ۴۰ تا ۴۴ درجه سانتی گراد است دماهای پایین تر باعث کاهش تولید نور UV شده و بازده دستگاه را کاهش می دهد. سیستم های UV با لامپ خشک که دارای روکش کوارتز هستند به عایق کردن لامپ در برابر آب سرد آکواریوم ودر نتیجه افزایش خروجی UV کمک می کنند.

در چه نوع سیستم های باید از UV استفاده شود و مزایای آن چیست

از فیلتر های UV می توان در تمامی آکواریوم ها استفاده کرد ولی استفاده از آنها در آکواریوم های کوچکتر از ۹۰ لیتر منطقی به نظر نمی رسد. استفاده از این فیلتر ها برای سیستم هایی که دارای چندین مخزن و یک سیستم مرکزی فیلتراسیون هستند بسیار واجب است، زیرا می تواند از انتشار بیماری های واگیر دار بین مخازن جلوگیری کند. این موضوع در رابطه با آکواریوم های شلوغ و آنهایی که حاوی میزان زیادی صخره زنده و مرجان هستند و گرفتن و جدا کردن یک ماهی مریض در آنها بسیار مشکل است و همچنین امکان استفاده از دارو در آنها وجود ندارد، اهمیت بیشتری پیدا می کند. از آنجایی که ۹۸ درصد آکواریوم داران در زمان اضافه کردن ماهی به آکواریوم جا افتاده خود از قرنطینه استفاده نمی کنند، کنترل بیماری اهمیت دوچندانی پیدا می کند.

در مورد برکه ها و حوضچه ها نیز استفاده از فیلتر های UV یکی از بهترین راه ها برای کنترل جلبک های شناور است تا صاحب حوضچه بتواند به خوبی ماهی ها را ببیند و از آنها لذت ببرد. همچنین این فیلتر های می توانند باکتری های شناور در حوضچه ها را نیز از بین ببرند.

محدودیت ها و عوارض جانبی استفاده از فیلتر های UV

استفاده از فیلتر های UV نمی تواند جایگزینی برای فیلتراسیون فیزیکی و بیولوژیکی، تعویض آب و کنترل چرخه نیتروژن محسوب شود. بلکه باید به آن به عنوان یک بیمه تکمیلی نگاه شود. فیلتر های UV در مقابل جلبک های مویی یا دیگر ارگانیسم های مزاحم و بیماری زایی که در آب شناور نیستند نا کار آمد خواهد بود. با آنکه فیلتر های UV اغلب بی ضرر هستند ولی در هنگام تکمیل اولین چرخه نیتروژن در آکواریوم نباید از آنها استفاده کرد چون ممکن است باکتری های مفید را قبل از آنکه بتوانند در مواد فیلتراسیون بیولوژیک یا زیر ساختار ماسه ها ساکن شوند بکشد.

بسیاری از داروها نیز ممکن است با قرار گرفتن در معرض نور UV تغییر ماهیت دهند. پس هنگام استفاده از داروها به خصوص آنهایی که حاوی مس هستند باید آنها را خاموش کرد. نور UV پیوندهای مربوط به ترکیب های مس را شکسته و ممکن است آکواریوم شما را به صورت ناگهانی در معرض ین های مس قرار داده که این حالت برای آبزیان کشنده است.

از فیلتر های UV می توان برای کنترل انگلها نیز استفاده کرد ولی سرعت جریان باید خیلی کم باشد که این امر در آکواریوم های بزرگ غیر عملی خواهد بود مگر اینکه از فیلتر های بزرگتر (بالاتر از ۴۰ وات) استفاده شود.

ممکن است آب هنگام عبور از فیلتر UV گرم شود به خصوص زمانی که دستگاه بزرگتر از میزان لازم برای آکواریوم شما انتخاب شده باشد. به همین دلیل ممکن است به یک دستگاه خنک کننده (چیلر) جهت پایین نگهداشتن دمای آب به خصوص در آکواریوم های تپه مرجانی نیاز داشته باشید.

انتخاب یک فیلتر UV مناسب برای آکواریوم

شاید این تنها قیمت پیچیده استفاده از یک فیلتر UV باشد. برای استفاده صحیح باید سرعت جریان در فیلتر مناسب باشد تا مطمئن شوید که دز کشنده را برای حذف ارگانیسم های مورد نظر در اختیار دارید. این سرعت نیز باید با اندازه آکواریوم تناسب داشته باشد تا از تعداد چرخه های مناسب آب نیز در شبانه روز مطمئن باشید.

اکثر برند ها جدولی در اختیار شما قرار می دهند که برای هر مدل از محصول حداکثر اندازه آکواریوم و سرعت جریان مناسب آب در فیلتر ذکر شده است.

نصب فیلتر UV

فیلتر UV باید آخرین دستگاهی باشد که در مسیر بازگشت آب به درون آکواریوم قرار می گیرد. این دستگاه باید بعد از فیلتر های فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی و حتی هر گونه تبادلگر حرارتی قرار بگیرد. در زمان نصب حتما دستورالعمل ارائه شده توسط کارخانه سازنده را مطالعه نمایید.

رسیدگی مناسب برای دستگاه های استریل کننده UV

روکش کوارتزی را باید ماهی یکبار برداشت و آنرا با مالیدن الکل بر روی آن تمیز کرد. در مورد بیشتر دستگاه ها لامپ ها لازم است در صورت استفاده دائم پس از ۶ ماه تعویض شود ولی به هر صورت ممکن است این زمان با توجه به مدت زمان استفاده شما در شبانه روز و نوع لامپ تغییر کند.

موقع نصب یا تعویض لامپ هیچگاه به صورت مستقیم زمانی که لامپ روشن است به آن نگاه نکنید. این کار ممکن است موجب صدمه دیدن دائمی چشم شما شود. (این آسیب می تواند بدون اینکه شما کوچکترین احساس درد یا ناراحتی داشته باشید اتفاق بیفتد.)

همیشه موقع رسیدگی و تمیز کردن دستگاه آنرا از برق خارج کنید تا از خطر برق گرفتگی احتمالی جلوگیری شود. وقتی که لامپ روشن است و به خصوص زمانی که دستگاه بدون آب روشن می شود بسیار داغ شده و بر قرار کردن جریان آب در این حالت باعث شکستن لامپ و یا روکش کوارتزی خواهد شد.

جهت مشاهده و خرید انواع فیلتر های UV اینجا کلیک کنید.