استفاده از ازن در آکواریوم های مرجانی
این مطالب برگرفته از اطلاعات ارائه شده در ویدیو آموزشی از مجموعه BRS 160 از هفته ۲۸ این مجموعه آموزشی است که در رابطه با فواید، معایب و مخاطرات استفاده از ازن و روش صحیح استفاده از این ساختار صحبت شده است.
در این مقاله سعی می شود به سوالات زیر پاسخ داده شود:
ازن چیست و استفاده از آن در یک آکواریوم مرجانی چه نتایجی به همراه خواهد داشت؟
چه استاندارد ها و نکات ایمنی در هنگام استفاده از ازن باید مد نظر قرار بگیرد؟
رابطه بین ازن و ORP چیست؟
رابطه ازن و آب دریا
رابطه بین ازن و آب دریا بسیار پیچیده بوده و نیاز به دانش پایه شیمیایی بسیار بالایی برای درک این رابطه وجود دارد. در علم شیمی نیز دانش اندکی از این موضوع وجود دارد اما این که این دانش چگونه در آکواریوم مرجانی به کار برده شود نیاز به بحث های طولانی دارد.
همیشه این نکته را به یاد داشته باشید که برای هر چیزی که فکر می کنیم می دانیم 10 برابر یا بیشتر ناشناخته وجود دارد.
به عنوان آکواریوم دار لازم است که دانش روز را با تجربه های شخصیمان ترکیب کنیم و بهترین روش را بر اساس شواهد و نتایج به دست آمده استفاده کرده و با یکدیگر به اشتراک بگذاریم و این سرگرمی و علاقه مندی را گسترش داده و آن را پیشرفته تر کنیم.
توجه داشته باشید که استفاده از ازن به طور معمول تنها برای آکواریوم داران مرجانی حرفه ای مناسب است. آکواریوم داران مرجانی حرفه ای به عنوان یک راهکار جدید و برای تکمیل کردن سیستم فیلتراسیون، همیشه تلاش می کنند از آخرین فناوری های روز دنیا استفاده کنند و به همین دلیل است که این سرگرمی برای آن ها یک سرگرمی باقی می ماند. لذا برای آکواریوم داران مرجانی که زمان و پول سرمایه گذاری می کنند ممکن است استفاده از ازن مخاطراتی را به همراه داشته باشد که استفاده از آن برای افراد دیگر توصیه نمی شود و بهترین راه جایگزین استفاده از یک کیسه کربن و قرار دادن آن در سامپ است تا بتوانید خودتان را از دردسرهای ازن رها کنید.
به دلیل این که بیش از نیمی از فواید استفاده از ازن را با چند دلار به جای چند صد دلار بدون هیچ کدام از مخاطرات احتمالی با کمک کربن فعال به دست خواهید آورد پس بهتر است تنها در صورتی که به تمامی اطلاعات لازم دست پیدا کرده و تمامی تجهیزات مناسب را در اختیار دارید به سراغ استفاده از ازن بروید.
به هر حال در صورتی که قصد استفاده از ازن دارید و یا اینکه مایل هستید از روش ها و فناوری های بسیار خاص در نگهداری از آکواریوم تپه مرجانی خود استفاده کنید بهتر است در قدم اول مطالبی را در رابطه با ازن و ماهیت مولوکولی آن یاد بگیرید.
ازن چیست؟
فهمیدن این که ازن چیست، اولین قدم در استفاده از ازن است. خوشبختانه فهمیدن این که ازن یک مولکول تشکیل شده از سه اتم اکسیژن است بسیار ساده است. این در حالی است که گاز اکسیژن از دو اتم اکسیژن تشکیل شده است. ازن برای آکواریوم های مرجانی معمولا با استفاده از شارژهای الکتریکی تولید می شود و یا در مقیاس پایین تر با استفاده از نور UV برای شکستن مولکول اکسیژن به تک اتم اکسیژن و برخورد تعدادی از آن ها با مولکول های اکسیژن و تولید O3 یا ازن انجام می پذیرد.
ازن یک مولکول بسیار ناپایدار است که می خواهد خود را از اتم سوم اکسیژن رها کند و به حالت پایدار گاز اکسیژن O2 برسد. این موضوع پتانسیل تبدیل شدن آن به یکی از اجزای با ارزش سیستم فیلتراسیون آکواریوم مرجانی را فراهم می کند.
هنگامی که ازن در تماس با ترکیبات ارگانیک آکواریوم قرار می گیرد، اتم اکسیژن سوم را آزاد می کند و از آنجایی که یون آزاد اکسیژن خاصیت اکسید کنندگی بسیار بالایی دارد، آن ترکیب را اکسیده کرده و نابود می کند یا آن را به مولکول های کوچک تر می شکند. شکستن این مولکول های بزرگ به مولکول های کوچک تر و ساده تر مزایای زیادی دارد.
با یکی از اولین مزایایی که استفاده از ازن در آکواریوم های مرجانی داشته و ما کاملا در رابطه با آن مطمئن هستیم شروع می کنیم:
اولین مزیت شکسته شدن رنگ دانه های زرد آب و به دست آوردن آبی شفاف کریستالی با رنگ آبی بکر است. مگر این که برنامه دوره ای تعویض آب قابل توجه داشته باشید یا روش های دیگری را برای حذف این رنگ دانه های زرد (که زردتر از آن چیزی که فکر می کنید) از آب آکواریوم خود در نظر بگیرید.
همه غذاها، مدفوع ماهی ها و خیلی از جلبک ها ترکیبات زرد رنگ در آب آزاد می کنند. این موضوع غیر قابل پیشگیری است. راحت ترین راه برای دیدن آن ها تماشای آکواریوم زمانی است که نور آن خاموش است. اگر بتوانید یک کاغذ سفید در سمت دیگر آکواریوم قرار دهید به سادگی می توانید آن ها را ببینید. روش بهتر برداشتن کمی آب در سطل سفید رنگ هم عمق آکواریومتان است. آب باید به رنگ آبی بکر باشد دقیقا مشابه زمانی که آب نمک تازه درست کرده اید.
اما مطمئن باشید که در بیشتر موارد سایه هایی از رنگ زرد را در آب آکواریوم خود مشاهده خواهید کرد.
حال این سوال مطرح می شود که چرا باید مراقب این زردی و رنگ دانه های زرد باشیم؟
این زردی تاثیر منفی بزرگی روی شفافیت آب دارد و باعث می شود مرجان ها کدر یا با رنگ مورد انتظار ما دیده نشوند. مهم تر از آن آب زرد رنگ حاوی مولکول های ارگانیک است که این مولکول ها می تواند نور مرئی را جذب کنند و میزان نوری که به مرجان ها می رسد را بیش از آن چه که فکر می کنید کاهش دهد. از آن جایی که مرجان ها برای ادامه حیات به نور وابسته هستند، کاهش نور می تواند باعث افزایش مرگ آن ها شود. اما احتمال قهوه ای شدن آنها به دلیل کاهش نور و افزایش جمعیت جلبک های درون بافت در وضعیت کاهش نور به عنوان یک مکانیزم ادامه حیات در بیشتر مرجان ها اتفاق می افتد. اکثر ما صدها اگر نه هزاران دلار، برای پر کردن آکواریوم هایمان با رنگ های شگفت انگیز مرجان ها هزینه کرده ایم، اما هیچ کس دوست ندارد شاهد قهوه ای شدن مرجان ها در طول زمان باشد.
چیزی که درمورد ازن می خواهم تذکر بدهم این است که ازن ترکیبات رنگی را حذف نمی کند بلکه مولکول های بزرگی که نور را جذب می کنند به مولکول های کوچکی که نور را جذب نمی کنند می شکند. به هر حال ازن می تواند مواد ارگانیک را به حالتی که تاثیر منفی کمتری در آکواریوم دارد تبدیل کند.
بدون در نظر گرفتن بهترین یا اقتصادی ترین گزینه برای سیستم نور آکواریوم، برای بسیاری از ما مبلغی که پرداخت کرده ایم در برابر شدت نور و کارایی اهمیت دارد، استفاده از ازن به شما برای رسیدن به این هدف کمک می کند.
هم چنین سایر ترکیبات ارگانیک مثل بوها که ممکن است برای بعضی از آکواریوم داران مهم باشد را می شکند
یکی دیگر از مزایای ازن شکستن سموم ارگانیک آزاد شده از خود مرجان ها است. همه مرجان ها در طبیعت برای محافظت از بافت و مقابله با شکارچیان و سایر مرجان ها سم آزاد می کنند. در اقیانوس اغلب این سموم سریعا تجزیه می شوند. در آکواریوم نیز احتمالا به مرور زمان همین اتفاق خواهد افتد.
اطلاعات زیادی در مورد تاثیر این سموم در آکواریوم وجود ندارد و اصولا تاثیرشان تجمعی است یعنی زمانی که مقدار این سموم از حد خاصی افزایش پیدا کند می تواند تاثیرات مخرب خود را نشان دهد. اما به صورت گسترده در مورد این مزیت ازن که این سموم را می شکند و ترکیبات کم خطرتری باقی می گذارد توافق وجود دارد.
در این جا می خواهیم در مورد تعدادی از نظریه های موجود در مورد فواید ازن در کاهش مواد مختلف مثل فسفات و نیترات و از بین بردن یا کاهش موجوداتی مثل جلبک ها یا سیانو باکترها صحبت کنیم.
فکر می کنم باید تذکر بدهم که ازن هیچ واکنشی با نیترات و فسفات به صورت مستقیم انجام نمی دهد. اما پتانسیل کاهش مواد مغذی از نظر تئوری و ابتدایی توسط ازن وجود دارد که این موضوع توسط صاحبان آکواریوم مرجانی تجربه شده است اما از لحاظ علمی اثبات شده نیست. این باور که ازن پتانسیل شکستن سریع مواد ارگانیکی که سایر موجودات مثل باکتری ها می توانند آن ها را آسان تر مصرف کنند وجود دارد که در نتیجه باعث کاهش میزان نیترات و فسفات خواهد شد. این موضوع متقابلا میزان کمتر موجودات مزاحم مثل جلبک و سیانو باکترها را توجیه می کند.
در نظر داشته باشید که تعداد زیادی واکنش در آکواریوم انجام می شود که ما کاملا از آن ها بی اطلاعیم و این موضوع نیز می تواند نتایج یک چیز کاملا متفاوت باشد. کاهش سیانو و جلبک را هر صاحب آکواریوم مرجانی که از ازن استفاده می کند تجربه کرده است.
اما در هر صورت باورهایی در رابطه با فواید ازن رایج است که به نظر می رسد در اکثر موارد درست نیستند.
اولین مورد ارتباط استریل کننده های UV و ازن است و احتمالا به دلیل این که ازن یک ضد عفونی کننده موثر است و در تامین آب شهری و آبزی پروری مورد استفاده قرار می گیرد، تعدادی از تولید کنندگان ازن به این باور غلط دامن زده اند.
هم چنین این مورد را اکثر فروشندگان ازن و UV همیشه به عنوان یکی از خاصیت های استفاده از ازن یادآوری می کنند. اگر چه ارتباط ازن و UV در آکواریوم مرجانی مثل ارتباط هیتر با دوزینگ پمپ است. که ارتباطی با هم ندارند.
ازن معمولا به اشتباه به عنوان یک روش استرلیزه کننده موثر در آکواریوم مرجانی در نظر گرفته می شود. غلظت ازن و زمان ماندگاری آن برای استرلیزه کردن صدها بار بیشتر از مقداری است که در آکواریوم های مرجانی رایج است.
این موضوع اساسا غیر ممکن است که یک سیستم ازن با غلظت لازم، زمان ماندگاری وگردش مناسب برای استرلیزه کردن بدون تاثیرات بسیار مخرب بر روی آکواریوم خانگی به خصوص آکواریوم مرجانی اجرا شود. (توجه داشته باشید در صورت داشتن تجهیزات کنترلی دقیق و دسترسی به تجهیزات مناسب در شرایط قرنطینه و تحت نظارت متخصیصن مربوطه ممکن است از غلظت های خاصی از ازن در آب برای درمان برخی از انگل ها و بیماری های خارجی در ماهی ها استفاده شود)
یکی دیگر از چیزهایی که فروشندگان این گونه تجهیزات تبلیغ می کنند افزایش عملکرد اسکیمر است.
این موضوع کاملا یک شایعه و دروغ بزرگ است که توسطی برخی افراد سودجو به آن دامن زده می شود. رایج ترین نظریه در مورد چرایی افزایش عملکرد اسکیمر با حضور مقدار کمی ازن باز یادآوری می کنم مقدار کمی ازن، تغییر بار الکتریکی تعدادی از مولکول ها و جذب شدن آن ها به مولکول های دیگر و چسبیدن به آن ها است. این مولکول های بزرگ تر قابلیت بالاتری برای حذف توسط اسکیمر دارند. در صورتی که از مقدار زیادی ازن استفاده کنید بار الکتریکی تعداد زیادی مولکول تغییر می کند و عملکرد اسکیمر را مختل می کند. بنابراین اگر عملکرد منفی در اسکیمر مشاهده کردید پیشنهاد میکنم میزان تولید ازن را در ژنراتور ازن به صورت تصاعدی کاهش دهید تا زمانی که به عملکرد دلخواهتان برسید. هم چنین بسیار احتمال دارد که مواد ارگانیک که قبلا به حباب های هوا جذب می شدند حالا بعد از تغییر بار الکتریکی توسط ازن کمتر جذب شوند.
جواب روشنی برای سوال مربوط به اسکیمر وجود ندارد اما به جای این که سوال بدون پاسخ رها شود تجربه شخصی گوینده ویدیو بازگو می گردد.
“من تا به حال هرگز افزایش عملکرد اسکیمر به دلیل تزریق مستقیم ازن به آن را ندیده ام، کاملا بر عکس هر گاه که دیده ام یک آکواریوم دار این کار را با اسکیمر انجام داده است، تولید کف آن کاملا متوقف شده است. اسکیمرهای بزرگی را دیده ام که عملکرد خوبی با استفاده از ازن داشته اند، اما نمی توانم بگویم تاثیر بیشتر یا کمتری بدون استفاده از ازن خواهند داشت. اگر چه آکواریوم های مرجانی ای را دیده ام که از ازن به طور جداگانه استفاده می کنند و اسکیمر هم به خوبی عمل می کند. سیستم هایی وجود دارند که در واقع نوعی راکتور ازن هستند یا اسکیمرهایی که برای استفاده به عنوان راکتور ازن تغییر یافته اند و دیگر انتظار جمع آوری کف از آن ها نمی رود. من به شخصه هرگز ازن را با دستگاه اسکیمر اصلی به عنوان یک روش بهبود عملکرد اسکیمر ترکیب نمی کنم. چرا که آن چه که دیده ام کاهش عملکرد بوده است. بهتر است راکتور مخصوص ازن و یا اسکیمر تغییر یافته برای تزریق ازن در نظر گرفته شود، زیرا نیازی به در نظر گرفتن فرضیات زیاد در مورد این که چه تاثیراتی روی عملکرد اسکیمر خواهد گذاشت وجود ندارد.”
رعایت نکات ایمنی در هنگام استفاده از ازن
برای استفاده از ازن نیاز به رعایت نکات ایمنی زیادی وجود دارد. ازن گاز خطرناکی است نه تنها برای آکواریوم بلکه برای اعضای خانواده شما. ازن یکی از ترکیبات خطرناکی است که پوشاننده سطح شهرهای بسیار شلوغ است که برای سلامتی بسیار مضر است. خانه و خانواده خود را از ازن با استفاده از بررسی نشتی دائمی اتصالات و حلقه های بست لوله و کنترل کابل های مربوطه محافظت کنید. راه های ساده ای برای حذف ازن وجود دارد که در نظر گرفتن این نکات در صورت استفاده از ازن در آکواریومتان ضروری است.
ازن به تنهایی فقط برای چند ثانیه در مخزن باقی خواهد ماند، بنابراین توجه زیادی برای وجود یا عدم وجود ازن در آب آکواریوم نیاز نیست. اما نتایج منفی تزریق ازن در آب شور مثل اکسید کردن ترکیبات آکواریوم مانند برمات که سمی است و افزایش آن می تواند باعث بروز مشکل در آبزیان آکواریوم شما شود.
(توضیحات نویسنده متن : البته در بازار نمک هایی وجود دارند که در آنها عنصر Bromine وجود ندارد و دیگر در حضور ازن برمات تشکیل نخواهد شد)
باید بگویم که بیشتر اطلاعاتی که ما در این باره گفتیم در غلظت هایی بالاتر از مقداری که در آکواریوم مرجانی باید مورد استفاده قرار بگیرد، اتفاق می افتد. اما باید در زمان نصب در نظر داشته باشیم که استفاده از زغال اکتیو در خروجی آب راکتور و یا اسکیمر تزریق ازن و حتی در محلی که هوا دستگاه را ترک می کند برای کاهش ازن و ترکیبات جانبی در حد قابل قبول، لازم است.
نکات لازم در نصب دستگاه ازن و تنظیم میزان تزریق
یکی از عملکردهای بدی که ممکن است در سیستم شما اتفاق بیفتد تزریق بیش از حد ازن در آکواریوم و در نتیجه آن واکنش هایی که می تواند به آکواریوم آسیب بزند درست مثل عملکرد بد هر دستگاه دیگری در آکواریوم مثل هیتر، دوزینگ پمپ و ...
توجه به دستوالعمل ها و نکات ایمنی در سیستم های مثل تزریق ازن بسیار ضروری است و جلوگیری از بروز خطرات ناشی از این موارد بسیار ساده است.
استفاده از زغال اکتیو و مزایای استفاده از آن در مقابل ازن
به جای شکستن ترکیبات ارگانیک مثل رنگ دانه ها و سم مرجان ها، زغال اکتیو مواد ارگانیک را در شبکه سوراخ های داخلیش به دام می اندازد و هنگامی که شما زغال را خارج می کنید به طور دائم مواد ارگانیک را حذف می کنید. بنابر این در برخی موارد 5 قوطی زغال اکتیو می تواند بهتر از سیستم گران قیمت ازن عمل کند.
دو نکته را در مورد زغال اکتیو در نظر بگیرید
اول اینکه اغلب موارد با پوشیده شدن سطح زغال با لایه ای از باکتری ها و یا مواد دیگر باعث می شود که زغال کارایی خود را از دست بده پس توجه داشته باشید که زغال باید در آخرین مراحل سیستم فیلتراسیون مورد استفاده قرار بگیرد.
اصولا اگر زغال را در محل مناسب و در شرایط مطلوب بکار نبرید و یا به موقع آن را تعویض نکنید ممکن است در انتهای دوره استفاده از زغال رنگ آب زرد شده و دوباره بعد از تعویض به رنگ شفاف و کریستالی برگردد که با استفاده از ازن آب در 100 درصد موارد شفاف و کریستالی خواهد ماند و نوری که مرجان ها و آکواریوم دریافت می کنند در همه زمان ها ثابت باقی خواهد ماند.
دوم اینکه همان طور که نشان داده شد ازن و زغال اکتیو پتانسیل کار کرد بهتری در حذف مواد ارگانیک در استفاده هم زمان را دارند به طوری که دو برابر حالت استفاده از زغال اکتیو به تنهایی مواد ارگانیک حذف می شود. حدس زدن دلیل این موضوع سخت است اما احتمالا تغییر مولکول های ارگانیک توسط ازن به طوری که برای زغال راحت تر قابل جذب باشد علت این موضوع است. این موضوع قابل باور و حتی ممکن به نظر می رسد چرا که مواد ارگانیکی که قصد حذف آن ها از آکواریوم را داریم مولکول های بزرگ پیچیده هستند و بسیاری از زغال اکتیو های رایج در بازار بر پایه زغال سنگ بیتومینوس بوده و ناکارآمد می باشند به دلیل این که ساختار سوراخ های آن ها کوچک است. این احتمال وجود دارد که واکنش های ناشناخته ای باعث جذب بیشتر مواد ارگانیک به زغال اکتیو و بنابراین کارآمدی بیشتری آن در جذب مواد ارگانیک شوند.
ارتباط بین ORP و ازن
ORP کوتاه شده عبارت Oxidation Reduction Potential (پتانسیل کاهشی و افزایشی) است. بحث های زیادی در ارتباط با این که ORP در آکواریوم نشان دهنده چیست وجود دارد. به جای این که این بحث را به یک درس علمی 3 ساعته تبدیل کنیم تنها بر روی مبانی آن متمرکز می شویم.
برای استفاده در اکواریوم ORP یک معیار انداره گیری برای بیان نسبت بین مواد ارگانیک و اکسیدان ها در آکواریوم است. به این مفهوم که مواد ارگانیک که عناصر آلوده کننده آکواریوم هستند و اکسیدان ها که نشان دهنده چیزهایی که توانایی پاک سازی این مواد ارگانیک آلوده کننده را دارند.
ORP یا پتانسیل کاهشی و افزایشی بالاتر نشان دهنده بیشتر بودن نسبت اکسیدان های پاک سازی کننده آب به مواد ارگانیک آلوده کننده آب است. افزودن اکسیدان های قوی مثل ازن معمولا سطح ORP را بسیار بالا نگه خواهد داشت. به همین دلیل صاحبان آکواریوم های مرجانی باور دارند که ORP عددی نشان دهنده میزان پاکی آکواریوم و کیفیت آب است. فرض کنیم عدد ORP در بالاترین حد مناسب برای آکواریوم قرار داشته باشد که نشان دهنده آب با حداقل مواد ارگانیک یا بهترین کیفیت آب است. این موضوع کاملا دقیق نیست زیرا آکواریوم شما دائما غذا دهی می شود و موجودات زنده داخل آن هستند در نتیجه این منطق به اندازه کافی برای پذیرفتن این موضوع درست است که آکواریومی با چند گرم غذا در روز و استفاده از ازن کم می تواند ORP مشابه آکواریومی با چند صد گرم غذا در روز و استفاده مقدار زیادی ازن داشته باشد. بنابر این زمانی که ORP برای هر دو آکواریوم یکسان است آکواریومی که در روز چند گرم غذا دهی می شود با مواد ارگانیک و آلوده کننده کمتر، کاملا تمیزتر است.
به همین دلیل تعریف ORP فقط باید در رابطه با هر آکواریوم و با توجه به شرایط آن در نظر گرفته شود و ORP یک آکواریوم را با آکواریوم دیگر نمی توان مقایسه کرد و کیفیت آب را در مقایسه دو آکواریوم استنباط نمود.
به هر صورت می توانید از ORP برای کنترل ژنراتور ازن استفاده کنید. اگر ORP بسیار بالا برود برای آکواریوم بسیار خطرناک خواهد بود
به همین دلیل اکثر کسانی که از ازن استفاده می کنند از یک کنترلر ORP برای کنترل ازن در محدوده امن استفاده می کنند. اکثر صاحبان آکواریوم های مرجانی سعی می کنند ORP را در محدوده 300 تا 380 نگه دارند و بیشتر مردم این میزان را در حدود ۳۴۰ که میانگین مناسب است نگه می دارند.
اما بهترین حالت این است که باید هدف خود در استفاده از ازن را مشخص کنید و با توجه به هدف خود میزان اکسیژن در آب را تنظیم نمایید. برای نگه داشتن آب به حالت آبی کریستالی در همه اوقات تنها کافی استORP را در کمترین حد ممکن قرار دهید. پس می توانید مقدار ۳۰۰ را در نظر بگیرید و مقدار تا زمانی که به نتیجه مناسب رسیدید افزایش دهید. پس بهترین و مناسبترین روش برای تزریق ازن استفاده از کنترلر ORP و مشخص کردن میزان تزریق با توجه به مقدار ORP در آب آکواریوم است.
در مجموعه BRS 160(سازنده این مجموعه و ویدیو آموزشی) از ازن استفاده نمی شود. نه به این دلیل که پیشرفت در فیلتراسیون آب با کیفیت در اکواریوم مرجانی را برای آنها اولویت ندارد بلکه به دلیل این که بیشتر آنها به این نکته باور دارند که مزایای آن با هزینه ها، زمان، تلاش و ریسک ها برابری نمی کند. در این مجموعه از رغال اکتیو استفاده می شود که بسیاری از مزایای ازن را دارد.
امکانات لازم برای استفاده از ازن
ژنراتور ازن
خشک کن هوا
محفظه راکتور
کربن فعال
کنترلر ORP
توجه داشته باشید برای استفاده از ازن لازم است از بهترین و مرغوب ترین لوازم تولید شده در این خصوص استفاده کنید. با توجه به قدرت خورندگی بالای ازن باید تمامی اتصالات، شلنگ ها و تجهیزات بکار رفته به صورت تخصصی برای استفاده از ازن طراحی و ساخته شده باشند و در برابر خورندگی بالای ازن مقاوم باشند.
تمامی اتصالات و لوازم بکار رفته باید به صورت دوره ای مورد تست و بررسی کامل قرار بگیرد تا از عدم وجود نشتی در سیستم اطمینان حاصل شود.
دستگاه دیگر خشک کن هواست. استفاده از این دستگاه اجباری نیست. اما هوای مرطوب تولید ازن را کاهش می دهد و عمر سلول شارژکورونا را کوتاه می کند. پتانسیل تولید نیتریک اسید هم وجود دارد که می تواند باعث زنگ زدگی سیستم شود. هم چنین احتمال ورود نیترات به سیستم نیز وجود دارد. با در نظر گرفتن این ها استفاده از خشک کن هوا کاری عاقلانه به نظر می رسد.
قبل از این که به سراغ محفظه راکتور ازن برویم می خواهم دوباره یادآوری کنم که ازن بسیار خورنده است و تماس آن با پلاستیک های متعدد باعث نابودی بسیاری از انواع فیتینگ ها می شود. شما باید از موادی که برای استفاده از ازن در نظر گرفته شده اند استفاده کنید. با انواعی از فیتینگ ها شروع می کنیم که در برابر ازن به خوبی مقاوم هستند و هم چنین بسیاری از انواع فیتینگ ها و دریچه های رایج اطمینانی که قبل و بعد از ژنراتور ازن برای جلوگیری از ورود آب به ژنراتور ازن در صورت بروز مشکل یا قطع برق و مشکل سیفون استفاده می شوند
در مورد محفظه سیستم ازن شما دو گزینه دارید:
راکتور ازن و یا یک اسکیمر مخصوص تزریق ازن
هر کسی نظرات خود را در مورد این که کدام بهتر است دارد. من هر دو گزینه را کاملا برای افزایش ORP و پاک سازی آب مناسب می دانم بدون در نظر گرفتن مزیت های هر کدام اما طبق تجربه شخصی یک اسکیمر خوب سطح آب بیشتری برای برخورد با ازن فراهم می کند و بهتر از راکتورهایی است که برای این کار طراحی شده اند.
چند نکته مهم در زمان استفاده
یکی از روش های مطمئن حذف ازن استفاده از کربن فعال است. در این روش حذف مواد جانبی تولید شده مربوط به ازن از آب با قرار دادن کربن در مسیر خروجی آب از راکتور و یا اسکیمر مخصوص اتفاق می افتد.
روش دوم کنترل میزان جریان خروجی از راکتور و یا اسکیمر تا مطمئن شوید که آب ازن دیده در زمان خروج هیچگونه ازنی را همراه نداشته و بدون ازن وارد آکواریوم شما می شود.
من استفاده از اسکیمر های مخصوص را توصیه می کنم زیرا در طراحی آن ها یک پمپ تامین آب در نظر گرفته شده که به شما اجازه می دهد زمان تماس و جریان را کنترل کنید و بدون نیاز به پمپ برای تزریق ازن از آن استفاده کنید. افزایش زمان ماندگاری یا تنظیم جریان به شما اجازه می دهد از ازن بسیار کمتری استفاده کنید وبه نتیجه مشابه برسید. استفاده از ازن کمتر جدب آن را از هوا و آب برای کربن فعال آسان تر می کند.
مزیت عمده اسکیمرهای مخصوص وجود راهی برای بازگشت آب در بالای سطح آب است که برای اطمینان از عبور آب از مقدار زیادی کربن فعال بسیار مناسب است. برای حذف ازن از هوا لازم است یک تغییر در کاپ اسکیمر ایجاد کنید تا به عنوان یک کاپ بزرگ برای کربن فعال مورد استفاده قرار بگیرد.
این کار برای حذف ازن بسیار تاثیر گذار است چرا که تشخیص آن با استفاده از حس بویایی دیگر ممکن نیست. بوی ازن بویی خاص مثل زمان رعد و برق است. برای این که مطمئن شوید در امنیت هستید تشخیص دهنده های ازن در بازار وجود دارد که می توانید خریداری کنید.
خطرات تنفس ازن
ازن سیستم تنفس را تحریک می کند و باعث سرفه و درد در قفسه سینه می شود. در صورت قرار گرفتن طولانی مدت در معرض گاز ازن این آسیب ها افزایش یافته و التهاب حادتر می شود. تنفس گاز ازن برای افراد دارای بیماری های تنفسی مشکلات شدیدتری ایجاد می کند. این عوارض با کاهش عملکرد شش ها و پایین آمدن سطح تحمل آن ها در فعالیت های ورزشی ادامه می یابد.
تنفس ازن مخاط ریه را برافروخته می کند و در طی چند روز سلول های آسیب دیده کنده می شوند. در صورت تکرار چندین باره این اتفاق این زخم ها به طور دائم ماندگار می شوند.
تاثیرات ذکر شده بر روی کودکان عمیق تر است زیرا ریه های کودگان حساسیت بالاتری دارد و هم چنین در حال رشد است. تنفس گاز ازن در رشد ریه کودکان تاثیر منفی می گذارد.
یادداشت تهیه کننده مقاله
استفاده از زغال فعال یا کربن اکتیو در یک آکواریوم تپه مرجانی مزایایی بسیار نزدیک به استفاده از ازن داشته که با توجه به مخاطرات کلی استفاده از ازن و شرایط استفاده بسیار خاص تصمیم گیری در رابطه با استفاده از هر گزینه را با توجه به شرایط هر آکواریوم دار متفاوت می نماید.
اما با توجه به عدم دسترسی به تجهیزات مناسب و با استاندرد بالا در بازار ایران بخصوص در رابطه با اتصالات و رابط ها و همچنین عدم دسترسی به تجهیزات بسیار دقیق اندازه گیری و خطرات بسیار زیادی که انتشار گاز ازن می تواند برای شما و اعضای خانواده شما به همراه داشته باشد و از طرف دیگر هزینه بسیار بالایی که خرید و نگهداری این لوازم می تواند داشته باشد، استفاده از ازن در ایران و با توجه به شرایط موجود اصولا در آکواریوم های خانگی و در محیط های خانه به هیچ عنوان قابل قبول نبوده و به جای آن می توان از یک راکتور کربن استفاده کرده و به نتایجی حتی بهتر دست پیدا کرده و امنیت خودتان و آکواریومتان را نیز تضمین کنید.
لازم به توضیح نیست که هر مقاله ای که ترجمه شده و در سایت خانه آبزیان قرار داده می شود الزاما نظر رسمی تیم خانه آبزیان نبوده و صرفا ترجمه یک مقاله بر پایه نظرات نویسنده آن مقاله است. در نظر داشته باشید که تمامی مقالات با توجه به دانش روز قابل ارزش بوده و ممکن است به مرور زمان و با توجه به تحقیقات جدید تغیراتی در روش های ارايه شده صورت گیرد.