فرشته ماهی امپراتور

توضیحات

این ماهی بسیار زیبا یکی از شناخته شده ترین ماهیان در میان فرشته ماهیان دریایی است. این ماهی از قبل تا بعد از بلوغ دارای رنگ بندی و ظاهر و طرحی بی نظیر است. این ماهی ظاهری بسیار سلطنتی به خصوص در زمان بلوغ خود دارد و با توجه به رنگ ها و اندازه و شکل بدن می تواند به بهترین شکل ممکن مجموعه ای از رنگ های زرد و آبی رویال را به نمایش بگذارد.

تصویر بالا این ماهی را در زمان بلوغ به تصویر می کشد. در تصویر پایین نیز می توانید این ماهی را قبل از بلوغ مشاهده نمایید که بسیار شبیه به بیشتر فرشته ماهیان بزرگ قبل از بلوغ است با این تفاوت که رنگ های آبی و سفید بسیار مشخص تری داشته و خطوط از ابتدای سر تا انتهای دم به شکلی منحنی می شود که در نهایت به یک دایره کامل ختم می گردد. این ماهی زمانی که در حدود ۸ تا ۱۲ سانتی متر است شروع به تغییر رنگ می کند و بهترین زمان برای اضافه کردن آن به آکواریوم و خو دادن آن با محیط های بسته آکواریوم زمانی است که این ماهی در حدود ۱۰ تا ۱۴ سانتی متر است.

این ماهی می تواند تا حدود ۴۰ سانتی متر در محیط های طبیعی و در آکواریوم های بسیار بزرگ رشد کند اما اصولا در حدود ۳۰ سانتی متر در بیشترین اندازه خود دیده می شوند. برای نگهداری از این ماهی به آکواریومی با ظرفیت حداقل ۴۷۰ لیتر برای ماهی نابالغ و ۶۸۰ لیتر برای ماهی بالغ نیاز خواهید داشت وقتی که تنها قصد نگهداری از این ماهی را داشته باشید و در صورتی که می خواهید یک جفت نر و ماده از این ماهی را نگهدارید به فضایی در حدود دو برابر اندازه گفته شده نیاز خواهید داشت. برای اضافه کردن این ماهی مطمئن شوید که آکواریوم شما بیش از ۶ ماه از زمان راه اندازی کامل آن گذشته باشد و صخره های زنده فراوان و فضاهای زیادی برای مخفی شدن را در اختیار این ماهی قرار دهد. توجه داشته باشید که چیدمان صخره ها و ایجاد فضاهای غار مانند برای ایجاد حس آرامش در این ماهی بسیار اهمیت دارد و می تواند به کاهش میزان استرس در این ماهی و در نتیجه سلامت آن کمک کند.

فرشته ماهی امپراتور در آکواریوم رفتاری نیمه مهاجم دارد به این صورت که تا قبل از بلوغ اصولا بسیار آرام است اما همزمان با افزایش سن و بزرگتر شدن رفتار های تهاجمی در این ماهی افزایش پیدا کرده به خصوص با فرشته ماهیان بزرگ دیگر و ماهیانی که از نظر اندازه و شکل ظاهری شباهت بیشتری با آن داشته باشند به خصوص ماهیانی که بعد از این ماهی به آکواریوم اضافه می شوند. لازم است تنها یک عدد از این ماهی در یک آکواریوم نگهداری شود به غیر از مواردی که از جفت بودن آنها اطمینان حاصل نمایید. اصولا ماهیان کوچکی مثل کاردینال ها، دلقک ماهی ها و ماهیان صلح طلب دیگر ممکن است توسط این ماهی آزار داده شوند پس بهتر است برای جلوگیری از بروز این رفتار ها این ماهی را به عنوان گزینه های آخر به آکواریوم خود اضافه نمایید.

در آکواریوم های مرجانی این ماهی به مرجان های سخت با پلیپ بزرگ LPS، شقایق ها و پلیپ های مرجانی، صدف های بزرگ و مرجان های نرم نوک خواهد زد و ممکن است از آنها تغذیه نماید اما اصولا می توان در شرایطی که این ماهی به درستی تغذیه شود آن را در آکواریوم های مرجانی با مرجان های سخت با پلیپ کوچک SPS ها نگهداری کرد.

پراکندگی و زیستگاه طبیعی

فرشته ماهی امپراتور در اقیانوس هند آرام از دریای سرخ تا شرق آفریقا و جرایر هاوایی و از قسمت های جنوبی ژاپن تا نواحی شمالی گریت بریر ریف در استرالیا دیده شده است. این ماهی در لیست سازمان IUCN به دلیل عدم ثبات جمعیتی در تپه های مرجانی دریایی قرار گرفته است.

ماهی نابلاغ و یا در حال بلوغ اصولا در تپه های مرجانی نزدیک ساحل و در حفره های صخره ها و لابه لای مرجان ها دیده می شود. دیده شده است که این ماهی تا قبل از بلوغ اقدام به نظافت بدن ماهیان بزرگتر می نماید. اما در زمان بلوغ اصولا این ماهی در جلوی تپه های مرجانی و در میان شکاف صخره ها به راحتی در حال جستجو و شنا کردن دیده می شود.

این ماهی در زمان بلوغ اصولا به صورت منفرد دیده می شود اما ممکن است گروه های دوتایی از جفت های نر و ماده و حتی چند تایی از یک نر به همراه چندید ماده نیز در دریا در حال پرسه زدن دیده شود. این ماهی در عمق های بین ۱ تا ۸۰ متر زندگی می کند. اسفنج ها، بافت های سخت انواع مجودات و بازوها و بافت نرم بدن مرجان ها و شقایق های دریایی از جمله غذاهای اصلی این ماهی در محیط های طبیعی است. تا کنون امکان تکثیر این ماهی و یا بزرگ کردن ماهیان بسیار کوچک در اسارت وجود نداشته و تلاش های صورت گرفته موفقیت آمیز نبوده است.

شکل ظاهری

ماهی بالغ دارای بدنی بسیار پهن و با شکوه است که دارای نوارهای رنگی زرد و آبی که در طول بدن ماهی کشیده شده است. چشم های این ماهی با یک ماسک مشکی به همراه خطوط حاشیه ای آبی رویال پوشیده شده است.

ماهی نابالغ دارای رنگ مشکی با خطوط عمودی سفید و آبی روش است که از ابتدای سر تا دم ماهی ادامه دارد. خطوط سفید مشخص و خطوط آبی روشن باریک تر می باشد که آخرین خط سفید در انهای بدن و قبل از دم به شکل یک دایره تقریبا کامل نمایش داده می شود.

سختی نگهداری

ای ماهی از نظر سطح نگهداری در دسته بندی نیمه سخت تا پیشرفته قرار می گیرد زیرا برای نگهداری از این ماهی به آبی با کیفیت بسیار بالا نیاز خواهید داشت. یک آکواریوم بزرگ به همراه صخره های زنده فروان که فضاهای زیادی برای مخفی شدن را در اختیار این ماهی قرار دهد این شرایط به کاهش استرس ماهی و موفقیت شما در نگهداری از این ماهی کمک خواهد کرد. همانطور که قبلا گفته شد بهترین اندازه برای انتقال و نگهداری از این ماهی زمانی است که این ماهی در حدود ۱۰ تا ۱۴ سانتی متر است. توجه داشته باشید که تغییر رنگ این ماهی در آکواریوم ممکن است زمان بیشتری نسبت به محیط طبیعی نیاز داشته باشد و نوع تغذیه می تواند به این تغییر کمک نماید.

در صورتی که در رفتار این ماهی متوجه عدم قدرت تشخیص جهت کامل و روشن شدن بیش از حد رنگ بدن ماهی شدید این شرایط نشان دهنده آسیب دیدگی شدید این ماهی خواهد بود و به احتمال بسیار زیاد خواهد مرد. همچنین به تعداد تنفش های این ماهی باید توجه داشته باشید که نباید بیش از ۸۰ بار در دقیقه باشد و رنگ شاخه های آبششی آن باید به رنگ قرمز و شفاف قابل تشخیص باشد. توجه داشته باشید که در هنگام جابجایی و انتقال این ماهی از پلاستیک حمل استفاده نمایید و استفاده از تور ماهی می تواند به دلیل وجود تیغ های اطراف آبشش دراین ماهی دردسر ساز شود.

رژیم غذایی و تغذیه

فرشته ماهی امپراتور یک ماهی همه چیز خوار است که در طبیعت از دامنه وسیعی از مواد غذایی از اسفنج ها یا انواع ارگانیسم های زنده دریایی، مقادیر کمی از انواع جلبک ها، هیدرها، پلیپ ها و شقایق های دریایی تغذیه می کند. بسیار مهم است که این ماهی به خوبی با انواع غذاهای زنده، یخ زده و آماده مخصوص با کیفیت بسیار بالا تغذیه شود. تغذیه با غذاهایی با پایه گیاهی به همراه تکه های گوشت ماهی مرکب یا اسکوئید، صدف و میگو می تواند در سلامت و کیفیت ظاهر این ماهی بسیار موثر باشد. غذاهای آماده غنی شده با اسفنج های دریایی و جلبک های اسپیرولینا می تواند پایه غذایی این ماهی را تشکیل دهد. به صورت هفتگی استفاده از غذاهایی که به افزایش میزان رنگ بدن ماهی ها کمک می کند می تواند مفید باشد. یک فرمول غذایی خوب برای ترکیب غذای خانگی می تواند شامل صدف خوراکی، میگو، ماهی مرکب و اسفنج دریایی باشد. این ماهی لازم است با مقادیر بسیار کوچک روزانه ۲ تا ۳ بار تغذیه شود.

مراقبت های آکواریومی

به صورت عمومی این ماهی مشابه بیشتر ماهیان در مقابل تغییرات شرایط آب مقاومت زیادی ندارد. لازم است کیفیت آب در حد بسیار بالایی جهت جلوگیری از بروز استرس وبیماری در ماهی حفظ شود. پایین نگهداشتن میزان نیترات برای نگهداری از این ماهی بسیار اهمیت دارد و تعویض آب ۳۰ درصدی ماهیانه و یا ۱۵ درصدی هر دو هفته یکبار می تواند به شما در این امر کمک نماید. در صورتی که از این ماهی در یک آکواریوم مرجانی نگهداری می کنید تعویض آب های ۲۰ درصدی به صورت ماهیانه، ۱۰ درصدی هر دو هفته یکبار و یا ۵ درصدی به صورت هفتگی بسیار مناسب تر است.

یک آکواریوم بزرگ برای نگهداری از این ماهی بسیار اهمیت دارد زیرا این ماهی به غذای بسیار زیادی نیاز دارد و نگهداری از آن در یک آکواریوم کوچک می تواند میزان تراکم مواد سمی در آکواریوم را افزایش دهد. لازم است به صورت دقیق و با فواصل زمانی مشخص تست پارامتر های آب آکواریوم انجام شده و ثبت و نگهداری گردد زیرا این موضوع به شما در تشخیص زمان دقیق انجام تعویض آب در آکواریوم کمک خواهد کرد.

شرایط آکواریوم مناسب

فرشته ماهی امپراتور مشابه فرشته ماهیان بزرگ دیگر به یک شرایط پایدار نیازدارد و لازم است حداقل ۶ ماه از راه اندازی آکواریوم برای اضافه کردن این ماهی گذشته باشد. بهترین توصیه این است که این ماهی زمانی که جوان است و به عنوان آخرین گزینه ها به یک آکواریوم پایدار اضافه شود. همانطور که قبلا بیان شد برای ماهی جوان یک آکواریوم با ظرفیت ۴۷۰ لیتر و ماهی بالغ با ظرفیت ۶۸۰ لیتر می تواند مناسب باشد.

مشابه مابقی فرشته ماهی ها این ماهی نیز از وجود صخره های بسیار زیاد به همراه فضاهای زیادی برای شنا کردن و مخفی شدن لذت می برد. لازم است صخره های زنده در آکواریوم به گونه ای چیده شود که فضای کافی در بین صخره ها برای مخفی شدن این ماهی در مواقع ضروری وجود داشته باشد. کم رنگ شدن این ماهی در قبل از بلوغ می تواند نشانه تغییر شکل و شرایط این ماهی و بالغ شدن آن و با نشانه ای از بروز مشکل در این ماهی باشد به خصوص در آکواریوم های فقط ماهی که میزان و کیفیت نور نسبت به آکواریوم های مرجانی بسیار پایین تر است ممکن است این مشکل بروز نماید.

رفتار اجتماعی ماهی

این ماهی در محیط های طبیعی اصولا به صورت منفرد دیده می شود. اما می توانید گروه هایی از یک ماهی نر به همراه یک یا چند ماهی ماده را نیز مشاهده نمایید. این ماهی در آکواریوم اصولا رفتار آرامی با سایر ماهی ها دارد اما می تواند در مقابل سایر گونه های فرشته ماهیان بزرگ به خصوص فرشته ماهی امپراتور دیگر رفتار بسیار تهاجمی از خود نشان دهد. این ماهی ممکن به ماهیان کوچکی مثل گوبی ها، دلقک ها و بلنی ها آسیب وارد کند و باید به عنوان آخرین گزینه به یک آکواریوم اضافه شود. البته تا قبل از بلوغ رفتار بسیار آرامی دارد ولی این شرایط با شروع بلوغ تغییر می کند و بسیار قلمروطلب خواهد شد. گزارش شده است که چشمان برخی از کوسه ها و سفره ماهی های کف زی آرام توسط این ماهی به شدت آسیب دیده است.

در آکواریوم های مرجانی این ماهی به انواع مرجان های نرم، مرجان های سخت با پلیپ بزرگ LPS، پلیپ ها و قارچ ها و همچنین صدف های بزرگ آسیب وارد می کند و در صورتی که قصد نگهداری از این ماهی در آکواریوم های مرجانی با مرجان های سخت پلیپ کوچک یا SPS ها را داشته باشید لازم است به خوبی آنها را تغذیه کنید.

جنسیت

یک راه برای تشخیص جنسیت در این ماهی وضعیت رنگ آبی جلوی چشمان این ماهی در اطراف ماسک موجود است که در صورتی که ماهی در شرایط مناسب قرار داشته باشد این نوار رنگی به رنگ آبی بسیار درخشان در ماهیان نر و به رنگ آبی مایل به خاکستری در ماهیان ماده دیده می شود.

تکثیر و پرورش

تاکنون گزارش درستی از تکثیر و یا پرورش این ماهی در سیستم های بسته منتشر نشده است و تنها در برخی از آکواریوم های بسیار بزرگ عمومی رفتار های تولید مثلی از این ماهی دیده شده است. اصولا در شرایط خانگی آکواریوم ها به اندازه کافی بزرگ نبوده و شرایط کاملا پایداری برای تکثیر این ماهی را نخواهند داشت.

جفت های این فرشته ماهی به صورت سالیانه تخم ریزی می کنند. در جزایر مارشال این ماهی در حدود ماه های آگوست و سپتامبر این کار را انجام می دهند. هر ماهی نر اصولا با یک یا چند ماهی ماده در یک محدوده وسیع قرار می گیرند به شکلی که هر ماهی ماده دارای قلمرو مخصوص به خود است. مشابه مابقی فرشته ماهیان این ماهی نیز تخم و اسپرم را در ستون آب رها کرده و لقاح به صورت خارجی انجام می شود. لاروهای این ماهی برای چندین هفته در یک فرم پلانکتونی باقی مانده تا برای اولین مرحله دگردیسی خود آماده شوند.

بیماری ها و درمان

فرشته ماهی امپراتور مشابه بیشتر ماهیان آب شور به راحتی می تواند در مقابل شرایط نامناسب آب و یا بروز استرس مقاومت خود را از دست داده و با کاهش قدرت سیستم ایمنی در مقابل بیماری ها بسیار آسیب پذیر شود. این ماهی می تواند به بیماری های بسیاری از جمله سفیدک ich و یا White Spot شود.

لکه سفید یا White Spot که از طریق Cryptocaryon irritans ایجاد می شود به نام سفیدک آب شور و یا دریایی نیز شناخته می شود که ماهیانی مثل جراح ماهیان و فرشته ماهیان به شدت از طرف آن در معرض خطر می باشند. بیماری معمول دیگر بیماری سفیدک یا ich است که به بیماری مخملی یا Velvet هم شناخته می شود که از طریق انگل پوستی Oodinium ocellatum می تواند ماهیان شما را درگیر نماید.

درمان در محیط های آکواریمی حاوی صخره های زنده و دیگر آبزیان می تواند بسیار مشکل و دردسر ساز باشد. رایج ترین روش درمان برای این بیماری ها استفاده از مس و یا داروهایی با پایه مس است که برای بیشتر آبزیان دریایی بسیار سمی است. البته برخی از داروهای درمانی مناسب برای تپه های مرجانی نیز معرفی شده است که نمی تواند به اندازه درمان با مس موثر باشد. البته حفظ شرایط پایدار آب در آکواریوم به خصوص از نظر تغییرات pH و دما و تغذیه بسیار مناسب می تواند در کاهش ابتلا به بیماری و افزایش سرعت درمان بسیار موثر باشد.

برای حذف انواع انگل های خارجی می توانید به آرامی دمای آب آکواریوم خود را در حدود ۲۸ درجه سانتی گراد (در مواقع بحرانی و در آکواریوم های قرنطینه برای یک دوره زمانی کوتاه می توانید این دما را تا ۳۰ درجه سانتی گراد هم افزایش دهید) افزایش دهید در این شرایط دوره و سیکل زندگی بیشتر انگل ها با سرعت بیشتری طی شده و زودتر از سطح بدن ماهی جدا می شوند.

با توجه به تمامی روش های موجود برای درمان توصیه می شود با قرار دادن این ماهی در یک آکواریوم بزرگ با شرایط پایدار و صخره های زنده فراوان یک محیط ایده آل، پایدار و بدون استرس را برای این ماهی فراهم کنید و با تغذیه مناسب و استفاده از محلول هایی مثل Stress Cure و یا Effective Conditioner میزان استرس را در ماهی کاهش داده و با افزایش قدرت مخاط پوستی بدن ماهی ها جلوی بروز انواع مختلف بیماری ها گرفته شود.

ترجمه و تحقیق: مهندس پژمان اسلامی

منابع

سایت animal-world.Com

سایت liveaquaria.com

سایت Encyclopedia of Life (eol.org)